HİPERÜPEMİ VE ATHEROSKLEROZ Faydaları

Deney hayvanlarında, kan lipid düzeyi yükseltildiğinde atheroskleroz gelişmektedir, Lipid düzeyi normale düşürüldüğünde ise hayvanlardaki atherosklerozun gerilediği gösterilmiştir, fakat insanda gelişmiş olan bir atherosklerozun, kan lipidinin normale düşürülmesiyle iyileşmesi gibi bir durum saptanmamıştır. Ancak kan lipidinin normal sınırlara geri çekilmesi ile insanlardaki atherosklerozun gelişme hızı durdurulmaktadır. İnsanlarda hiperlipemi ile atheroskleroz ve bunun kalbin koroner damarlarını tutmasıyla gelişen “İskemik kalp hastalıkları” arasında yakın bir ilgi bulunmaktadır.
HİPERÜPEMİ VE ATHEROSKLEROZ: Hiperlipemi, kanın yağ yoğunluğundaki yüksekliğini tanımlayan genel bir terimdir.
İnsan kanında çeşitli yağlar bulunmaktadır
Ancak atheroskleroz açısından önemli olanlar yalnız “Kolesterol” ve “Trigliserid” denilen iki ayrı çeşit yağdır. Gerek kolesterol gerekse trigliseridlerin kandaki miktarları, ilerleyen yaşla birlikte yükselirler. Normalde 100 mi. kanda bütün yağların toplam miktarı [bu değere “Total lipid” denilmektedir) 500-600 mg. kadardır. Bunun 180-240 mg.’lık bölümü kolesterole, 50-150 mg.’lık bölümü de trigliseridlere aittir. Geri kalan
bölümü ise diğer kan yağlarına aittir. 55 yaşın altındaki erişkin bir insanda 100 mi. kandaki kolesterol miktarı 250 mg.’dan fazla ise ve/veya trigliserid miktarı 200 mg.’dan fazla ise, bu insanda hiperlipemi (yani kan yağları yüksekliği) teşhisi konulmalıdır. Ayrıca zaman kaybetmeksizin bunun önlenmesine çalışılmalıdır. Kandaki yağ miktarının yüksekliği büyük bir sıklıkla beslenme alışkanlıklarından kaynaklanmaktadır. Tereyağı, yumurta, süt, kuyruk yağı ve benzeri yağlar, et, sakatat gibi hayvansal besin kaynakları ile beslenen kişilerin kanında yağ miktarı yüksek olmaktadır. Özellikle tereyağı, kuyruk yağı ve diğer hayvansal yağların kullanılması hiperlipemi riskini yükseltmektedir. Buna karşılık bitkisel yağlar ve bitkisel besin maddeleri kanın lipid miktarı üzerinde önemli bir tehlike oluşturmamaktadırlar. Bu nedenle özellikle kan yağları yüksek olan kişilere mısır özü yağı, ay çiçeği yağı gibi bitkisel yağlar önerilmektedir. Bir araştırmaya göre bitkisel yağların, kandaki kolesterol miktarında azalmaya neden oldukları bildirilmiştir.

Şişmanlık ve alkol kullanımı, kan lipid düzeyini yükseltici etkenler arasında en sıklıkla rastlananlardandır. Bu nedenle kişinin normal bir kiloya indirilmesi, alkol kullanıyor ise bundan vazgeçmesi gerekmektedir. Diğer yandan, yemeklerinde özellikle bitkisel yağları kullanmalıdır.