KORONER ATARDAMARLAR Faydaları

Koroner damarların yerleşimi kişiden kişiye bazı değişimler gösterebilir.
Olguların yaklaşık yüzde 67’sinde sağ koroner atardamar arka duvara ulaşır, sol karıncığın ve karıncıklar arası bölmenin bir bölümünü besler. Sağ koroner atardamar, sağ kulakçık ile karıncığın arasında uzanır; daha sonra arkadan dolaşarak kulakçık-karıncık arasındaki oluğa ulaşır ve çevreye dallar verir; bunlar arasında karıncıklar arası bölmenin arka kısmına uzanan dal iyi gelişmiştir. Sol koroner atardamarın iki dala ayrılan kısa bir gövdesi vardır; bu dallardan biri karıncıklar arası bölmenin Ön kısmında ilerler ve iki karıncığın duvarlarına ve karıncıklar arasındaki bölmeye dallar yollar. Sol koroner atardamarın ikinci dalı, sola doğru uzanarak kulakçık ve karıncık arasındaki bölmeye doğru ilerler.
KORONER ATARDAMARLAR
Kalp kasını, aort kapakçığının kenarlarının hemen üstünde aorttan çıkan iki koroner atardamar besler
Olguların yüzde 15′inde sol koroner atardamarın kıvrılan dalı arkaya ulaşır ve arka karıncıklar arası dalı oluşturur. Olguların yaklaşık yüzde 18′inde her iki koroner damar arkaya ulaşır; bu, dengeli koroner dolaşım tipidir.
Atardamarların tıkanan bölümünün açılmasını ve iskemik dokunun yeniden kanlanmasını sağlayan cerrahi yöntemlerin geliştirilmesiyle koroner dolaşımın incelenmesi büyük Önem kazanmıştır. Cerrahi girişime karar verebilmek için koroner dolaşımın mutlaka koronero-grafi ile incelenmesi gerekir.
NASIL YAPILIR?
Koronerlerin arteriyografisi (görüntülenmesi) için koroner atardamarlara X ışınlarını geçirmeyen kontrast madde verilir. Bu arada sinematografik (saniyede 30-60 görüntü) çekim yapılır. Böylece koronerlerin doluşu görüntülenir ve eşzamanlı olara s hızlı bir sekans ile (saniyede 4-6 film) radyografiler çekilir. Koroner dolaşırımın görüntülenmesi, ana dallarda iteroskleroza bağlı tıkanmaların yanı sıra, koroner atarda-marlardaki arteriyovenöz (atardamar-toplardamar) fistüller (bağlantı) gibi doğumsal bozuklukların saptanmasını sağlar. Ayrıca tıkanma durumunda tıkalı kısmın ötesindeki dokulara kan götüren yan dallar görüntülenir. Bu yan dolaşım aracılığıyla kontrast madde, atardamarın tıkanmanın altındaki bölümüne de ulaşır; tıkanmanın altındaki bölümünün
Koronerlerin radyolojisi
Üç tip koroner hastalık vardır:
• Arteriyoskleroz
• Anjina pektoris
• Miyokart enfarktüsü
Hastalığın yüksek kan basıncıyla birlikte görüldüğü durumlar dışında (olguların yüzde 25′i), kalp küçüktür; kalp kasma az kan gider, bağ dokusu artmıştır. En önemli radyolojik değişiklikler şunlardır:
• Kapakçıklarda kireçlenme.
• Karıncık balonlaşması (karıncık anevrizması); “miyokart enfarktüsünden sonra sol karıncığın duvan incelir ve içine kan dolduğunda dışa doğru balonlaşır. Bu olay ön üst ve arka alt kasımlarda daha sıktır. Radyoskopide balonlaşma gözlenebilir.
• Koronerlerin seçici arteriyografisi; anjina pektoris geçirmiş hastalara, koroner darlığına bağlı sorunlan incelemek ve olası bir cerrahi girişime ya da tıbbi tedaviye karar vermek için uygulanır.
görüntülenmesi by-pass (baypas) operasyonu ile bir yeniden damarlanma girişimine karar verme açısından önemlidir.
RİSKLER
Koronerografi en iyi koşullarda bile bazı riskler taşır. Bu nedenle yalnızca gerçekten gerektiği durumlarda uygulanmalıdır. Koronerografinin uygulanması sırasında kan basıncında düşmeler, geçici elektrokardiyografîk değişiklikler, taşikardi (hızlı kalp atımı) ya da karıncık fibrilasyonu (karıncık kasılmalarının işlevsiz ve düzensiz seğirmelere dönüşmesi), kalp komplikas-yonlan (olguların yüzde 0,3′ünden daha fazlasında koroner tıkanmaya bağlı enfarktüsler) kalp ve büyük damarlarda delinmeler, inme ve seyrek de olsa ölüm ortaya çıkabilir. Bu nedenle koronerografi uzmanlar tarafından yapılmalı, girişim sırasında yeniden canlandırmaya uygun aletler bulundurulmalıdır.
UYGULAMA ALANLARI
Günümüzde koronerografinin uygulama alanları tanıya yönelik ve tedaviye yönelik olmak üzere ikiye ayn-lır.
Tanıya yönelik uygulama alanları:
• Elektrokardiyografisi ve efor testi normal olan kişilerde anjina pektoris görüldüğü durumlarda;
• gençlerde anjina pektoris görüldüğünde;
• hastada atipik göğüs ağrıları varsa; daha çok kadınlarda görülen bu ağrılar anjina pektoristen farklı belirtiler verir. Bu durumda hastalık elektrokardiyografide herhangi bir belirti vermiyorsa koroneografiye başvurulur.
Tedavi yöntemini belirleme amacıyla uygulamalar:
• Tıbbi tedaviye dirençli ağır anjina pektoris durumunda; koroner darlığın yeri, derecesi ve yayılımının kesin tanısı ve sol karıncığın kasılma gücünün incelenmesi cerrahi girişim aracılığıyla daralmış olan koroner damarın açılmasının mümkün olup olmadığını ve hastanın bundan ne ölçüde yararlanabileceğini değerlendirmek için yapılır;
• sürekli anjina pektoris durumunda;
• Özellikle genç hastlarda yineleyen miyokart enfarktüsünde;
• cerrahi yolla düzeltilme olasılığı bulunan doğumsal koroner hastalıklarında;
Tedavi amacıyla uygulama alanları:
• Koroner damar boşluğunu tam olarak tıkamayan, kireçlenmemiş darlıklar an-jiyografı sırasında balonlu kateter yardımıyla genişletilebilir (anjiyoplasti).