Amebiyaz !

Hastaların bir bölümünde kilo kaybı ve ateş görülebilir.

E.histolytica nadiren karaciğer’e yayılır ve karaciğer apsesine yol açabilir.Nadiren vücudun diğer kısımlarına akciğer ve beyin’e yayılım gösterebilir.Hastalık beslenme bozukluğu olanlarda,bağışıklık sisteminin baskılandığı hallerde,küçük çocuklarda ve hamile kadınlarda ağır seyretmektedir.

Hastalığın tanısı dışkı örneğinde trofozoit yada kistlerin saptanması ile konur.Dışkı örneğinin kısa süre içinde değerlendirilmesi önemlidir.E.histolytica enfeksiyonu diğer parazit enfeksiyonları ile kolayca karıştırılabilir.

Laboratuarda E.histolytica olarak değerlendirilen birçok vakanın aslında Entamoeba dispar adı verilen bir amip olduğu ve kolaylıkla karışabileceği vurgulanmaktadır.Mikroskopta aynı görünümü veren iki amip türünü ayırt etmek imkansızdır. Genellikle bu hastaların durumu iyidir.

İntestinal amebiazis’de ise 1-3 hafta boyunca devam eden mide ağrısı,kanlı ishal ve ateşle birlikte dizanteri formu gelişmekte ve oldukça gürültülü bir tablo göstermektedir. Entamoeba histolytica’nın neden olduğu paraziter bir hastalıktır.Dünya nüfusunun %5-80’i etkileyen bu hastalık her yaş grubunda görülebilmekte ve ülkemizdeki parazit enfeksiyonları arasında ilk sırada yer almaktadır.

Bulaşma: E. histolytica ile bulaşmış gıda ve suların tüketilmesi veya

E.histolytica kistleri(yumurtaları) ile enfekte olmuş yüzeylere temas etme ve enfekte olan elin ağıza götürülmesi sonucu gelişmektedir.

Yutulan kistler mide asidinden etkilenmez,alkali ince bağırsak ortamında açılır ve kolonu enfekte eden trafozoidleri oluşturur.Daha sonra gelişen kistler dışkı aracılığı ile atılmaktadır.

Bulaşım esas olarak dışkılarında kist çıkaran ve bazende asemptomatik olan bireyler yoluyla olmaktadır.Enfekte şahıslar tedavi edilmedikleri takdirde kist çıkarmaya devam ederler.Bazen seneler boyunca kist çıkarabilirler,bazen de aralıklı olarak kist çıkardığı görülmektedir.

E.histolytica ile enfekte olan şahısların %10-20’ de hastalık gelişmektedir.Hastalığın kuluçka dönemi ortalama 2-4 hafta olup,bu süre haftalar veya daha uzun da olabilir.

Amebiazis Bağırsak enfeksiyonu (Asemptomatik veya intestinal)

Akut fulminan veya nekrotizan kolit, Ameboma, Karaciğer apsesi şeklinde seyredebilir.

Bağırsak enfeksiyonu asemptomatik seyredebilir. Entamoeba dispar tedavisinde antibiotik tedavisi önerilmezken, Entamoeba histolytica’da antibiotik tedavisi uygulanmaktadır
Bu bakımdan kesin tanının konması son derece önem taşımaktadır. Polimeraz zincir reaksiyonu, izoenzim analizleri ve antijen saptama testleri ile E histolytica ve E. dispar ayırt edilebilir.

Bağırsak dışı yayılımın olduğu vakalarda serum antikor testleri önerilmektedir. Bu testler bağırsak dışı yayılımı gösterdiği gibi geçirilmiş enfeksiyonların tanısını da desteklemektedir.

Amebiyaziste tedavi hekimin kararına göre planlanmalı ve hastanın durumuna göre tekli veya ikili antibiotik şeklinde uygulanmalıdır. Amebiyaz’ı bulunan hastalara kortikosteroid ve bağırsak motilitejini yavaşlatan ilaçların verilmesi semptomları ve hastalığın seyrini ağırlaştırabilir.

* ASEMPTOMATİK KİST TAŞIYICILIĞI NEDİR?

Amip taşıyıcılığı klinik olarak ishali olmayan bireyde dışkıda kist veya trofozoidlerin görülmesidir.

* ASEMPTOMATİK KİST TAŞIYICILIĞININ SÜRESİ NE KADARDIR?

Kesin bir zaman vermek mümkün değildir.Uzun süre devam edebildiği gibi kendiliğinden (1 ay – 18 ay) düzelebildiği de görülmektedir.

* ASEMPTOMATİK KİST TAŞIYICILIĞINDA İLAÇ TEDAVİSİ YETERLİMİDİR?

İki üç kür tedaviye rağmen yanıt alınamadığı ve nadiren de komplikasyonların geliştiği bilinmektedir.

* DIŞKIDA AMİP KİSTLERİNİN GÖRÜLMESİ TANIDA YETERLİMİDİR?

BAŞKA YÖNTEMLERE İHTİYAÇ VAR MIDIR?

E. histolitica ve E. dispar kolaylıkla karışabildiği için dışkı analizi ile ayırt etmek imkansızdır. Bu durumda dışkıda DNA analizi ve antigen test yapılması önerilmektedir.

Prof.Dr Nuran Gürses

Çocuk ve Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı