BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ Faydaları

Bu sorun tomografi ile çözülebilir. Tomog­rafide, X ışınıyla organın yalnız belirli bir kesitinin görüntüsü net olarak elde edilir; böylece, bu kesitin üstünde ya da altında yer alan dokuların tümü görün­tünün dışında kain”.
İNCELEME
Tomografi çekilirken hasta hareketsiz tutulur; aynı anda karşıt yöndeki hare­ket eden ışın kaynağı ve fotoğraf filmi incelenen bölgeden geçen bir eksenin çevresinde döndürülür. Böylece, bu ke­sitteki yapılar fotoğraf plağının aynı bölgesinde “aydınlıkta” kalırken, önce­ki ya da sonraki kesitteki yapılar “taşı­ma gölgesi” görevini üstlenir.
BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ
Geleneksel radyoloji, farklı düzlem-lerdeki yapılann tek bir düzlemdeki ışı­nım demeti aracılığıyla görüntülenme­sini sağlar. Bu yöntemle organların bir­biriyle olan ilişkileri anlaşılamaz
Birbirinin karşısında bulunan röntgen tüpü ve film kaseti sürekli sarkaç hareketi yapar. Bu nedenle paralel düzlemlerde, ışının geçtiği eksende yer alan yapılar sar­kaç devinimi süresince filmin aynı böl­gesinde yansıtılır. Buna karşılık, üstteki ya da alttaki yapılar filmde görünmez. Tomografi ile her zaman gölgesiz ve berrak görüntüler elde etmek için tüpe ve film kasetine uyumlu ve karşıt hare­ketleri, örneğin basit salınım, dönme hareketleri ya da sarmal hareketleri yap­tıracak teknik donanımlar gereklidir.
Tomografi tekniğiyle birlikte bilgi­sayarlı tomografi (BT) tekniği de geliş­tirilmiş, Godfrey Newbold Hounsfield bu çalışmasıyla 1979′da Nobel Tıp ya da Fizyoloji Ödülü’nü almıştır.
Bilgisayarlı tomografi, radyolojik tanı yöntemlerinde yeni bir dönemi başlatmıştır. Bu yöntemde, vücudun belirli bir kesitinden geçen X ışınlarının dokular tarafından emilimindeki farklı­lıklar bilgisayarla kaydedilir. Başka bir deyişle, bilgisayarlı tomografi, tomog­rafi ile elektronik bilgi değerlendirilme­sinin bileşimidir. Radyografik görüntü, vücuttaki dokulardan geçen röntgen ışınlarının dokunun yoğunluğuna bağlı olarak farklı biçimde emilmesi sonucunda elde edilir. Düz radyogramlarda yalnızca belirgin yoğunluk farkı olan, örneğin, hava içeren akciğerler ile ol­dukça yoğun olan kemik gibi organlar belirlenebilir. Bu organlar X ışınlarını geçirmeyen uygun maddelerin kullanıl­masıyla daha yoğun hale getirilebilir.
BT’de ışın tüpünün bir seferde yaptı­ğı 180°’lik öteleme (translasyon) ve dön­me (rotasyon) hareketi ya da 360°’lik tam dönme hareketi incelenen hastanın çevresinde ince bir ışın demeti oluşturur. Işın, çıkışta, geleneksel radyolojik ya da tomografık yöntemlerde olduğu gibi röntgen filmine değil, bir yükselticiye yansır.
Işın tüpünün her yer değiştirme­sinde X ışınlan yükseltici tarafından tutulur. Kesitlerin her noktasından ge­len ışınlar binlerce bilgi halinde bilgi­sayara aktarılır. Bilgisayar, verileri dü­zenleyip birbiriyle karşılaştırarak bun­ları vücudun farklı dokularında farklı miktarda emilen X ışınlarının oluş­turduğu görüntüler haline getirir. Yüz binlerce noktadan gelen veriler, doku yoğunlukları hesaplanarak görüntüye dönüştürülür. Bu noktalar, kesitleri 0,3 x 0,3 mm’den küçük olabilen, “hücre-cik”lerden oluşur ve görüntünün temeli­ni oluşturur.
BT teknikleri hızla ve sürekli olarak gelişmektedir. Bunun sonucunda sürek­li daha iyi görüntüler elde edilmekte, İn­celeme zamanı kısalmaktadır.
UYGULAMALAR
Onkoloji (kanser bilimi) alanında BT, tümörün bölgesel yayılımını, örneğin, başka yapılarla, karın organları ya da isleket sistemi ile ilişkisini göster­mekten başka, ışın tedavisinin kısa za­manda planlanması için gerekli bilgileri sağlar.
BT beyin dokularının incelenme­sinde önem taşıyan bir yöntemdir. Bilgisayarlı tomografinin gelişmesin­den önce tümör, felç, beyin ka­naması, apse gibi süreçler ancak hasta için ağnlı olan pnömoensefalografi (örümceksizar altı boşlukların hava verilerek X ışınlarıyla incelenmesi) ve anjiyografî (kontrast madde veri­lerek damarların görüntülenmesi) ben­zeri yöntemlerle saptanabümekteydi. Bu yöntemlerin uygulanabilmesi için de hastanın hastaneye yatması gereki­yordu.
Günümüzde bu incelemelerin yerini büyük Ölçüde BT almıştır. Ağrısız, yan etkisi olmayan ve hastane dışında ko­laylıkla uygulanabilen bir yöntem olan BT, beyin, göğüs, karın, kemik ve ek­lem hastalıklarında vazgeçilmez bir tam aracı olmuştur.