Yaralıyı Taşıma Faydaları

Yaralı ya da hastayı iyice muayene etmeden yerden kaldırmamak gerekir. Bu nedenle eğer ambulans çağırma olanağınız varsa ambulans çağırın, bu sırada yaralıyı yerinden oynatmaksızın  gerekli ilk yardımları yapın.
YARALIYI TAŞIMA; Yaralıyı taşıma konusu çok önemlidir. Çünkü boyun ya da beldeki omurlardaki bir kırık yaralıyı hareket ettirdiğinizde omuriliği sıkıştırıp kesebilir. Bu da felçlere yol açar

1} Ağır yaralıları sedye ile taşıyın.
2) Düz yolda giderken hastanın ayakları önde olsun.
3)Ambulansa bindirirken, yokuş ya da merdiven çıkarken hastanın başı önde olsun.
4) Sedye yoksa bir battaniye, örtü, perde ya da çarşaftan yararlanın.
5) Sedyesiz taşımanın çeşitli biçimleri vardır.
Hamakla {Battaniyeyle) Taşıma (üç taşıyıcı vehasta)
1) Bütün taşıyıcılar hastanın ayağına doğru çömelirler.
2) En baştaki bir koluyla hastanın başını ve omuzlarını kucaklar, öteki kolunu hastanın sırtına uzatır.
3) İkinci kişi bir kolunu hastanın sırtında birincinin koluyla birleştirir, öteki kolu ile de hastanın bacaklarından tutar.
4) Üçüncü kişi yine bir kolunu ikincinin kolu ile kalçalarının altında birleştirir öteki kolu ile hastanın bacaklarını tutar.
5) İlk işarette hasta taşıyıcıların dizleri hizasına kadar kaldırılır ve birkaç saniye içinde tam denge sağlanır.
6) İkinci işarette taşıyıcılar hastayla birlikte ayağa kalkarlar.
7) Hastayı yere indirirken aynı işlem terisine uygulanır.Battaniye ile Taşıma
(5 taşıyıcı ve hasta)

1} Battaniye iki ucu dışarda kalmak üzere 30-45 cm genişliğinde kıvrımlar halinde katlanır ve hastanın başı bu kıvrımların üzerine yerleştirilir.
2) Hastanın başında ve omuzlarının yanında duran taşıyıcılar battaniyenin dışarda kalan üst ucuna çömelirler.
3) Birinci taşıyıcı dizlerinin üzerinde çömelerek hastanın başım tutar.
4) İkinci ve üçüncü taşıyıcılar hastanın omuzları yanında çömelirler ve bir elleriyle koltuk-altlarmdan Öteki elleriyle omuzun arkasından hastayı kavrarlar.
5) İlk üç taşıyıcı hastayı ve battaniyenin üst ucunu sabit tutarken dördüncü ve beşinci
., taşıyıcılar battaniyenin dışarda kalan alt ucunu çekerek battaniyenin hastanın altına serilmesini sağlarlar.
6) Battaniyenin iki kenarı hastanın vücuduna değene kadar kıvrılır.
7) İkinci ve üçüncü taşıyıcılar elleri hastanın omuz ve bel hizasında, dördüncü ve beşinci taşıyıcılar elleri kalça ve diz hizasında olmak üzere battaniyeyi kavrarlar. Birinci taşıyıcı hastanın başını tutar.
8} İşaret verildiğinde karşılıklı duran taşıyıcılar vücutları geriye gelecek biçimde kollarım gererler. Bu hastanın yerden 20-25 cm. yükselmesini sağlar. Böylelikle sedye hastanın altına kolayca yerleşir.Yarım Daire Düğümlü Taşıma Tahtası Tek bacağın
Taşıma Tahtasına Alınması: Bacağın taşıma tahtasına alınması içiniki kişi gereklidir. Birincisi uygulamayı yapan, ikincisi ise tahtayı tutan.
1) İkinci kişi yaralı ya da kırık bacağın ayağını bir eliyle ayak ucundan diğer eliyle de topuktan tutar ve sıkıca çeker. Bacak bağlanana dek bu biçimde tutar.
2) Birinci kişi tahtanın ucuna bir kilit düğümü atar.
3) Tahtanın üzerindeki yarım daire düzleştirilir ve uzun kenarı bacağın ön yüzünde ve yarım daire kalçaların üzerinde olacak biçimde yaralı bacağın altına yerleştirilir.
4) Kayışlar kullanılarak yarım daire yukarı doğru kalçalara kadar çekilir ve sıkıştırılır. Ancak kayışlar bir elin rahatça girip çıkabileceği kadar gevşek olmalıdır.
5] Bilek sargısı uygulanır. Sargı çok sıkı olmamalıdır.
6) Kilit düğümünün iki ucu bilek sargısının arasından geçirilerek ikinci kişiye doğruçekilir.
7} Uçlar tahtanın iki yanından dolaştırılarak ortada düğümlenir.
8 ) Tahtanın ucundan ayağa doğru diklemesine bir çubuk yerleştirilir ve bacak yetirince çekilene kadar bu çubuk döndürülür sonra da geri dönmemesi için sıkıca bağlanır.
9) Yeterince gazlı bez varsa bütün bacak sarılır. Eğer eldeki gazh bez yeterli değilse en az dört kravat sargıyla bir hamak yapılarak yaralı bacak desteklenir.
10) Topuğun yere değmemesi için alttan bir destek yastık gibi bir şeyle desteklenir.
11) İkinci kişi bacağı eliyle çekmeyi bırakır.
Çentikli Tahta Çekici İçin Kilit Düğümü: Çentikli tahtaya çekme bantları koymak için bir kravat sargı ikiye katlanıp bunun yaklaşık 20 cm.’lik bölümü çentiğin ortasına yerleştirilir. Kat yeri bir ilmek haline getirilerek tahtanın öbür yanına ters döndürülür. Sargının uçları ilmek iyice sıkışana dek çekilir.
Sabit Çekme Tahtası: 1.5 cm. boyunda, 10 cm. genişliğinde ve 1-1.5 cm. kalınlığında bir tahta gereklidir. Tahtanın iki ucunda “V” biçimde birer çentik kesilmelidir.
1) Bir kişi önceden anlatıldığı gibi hastanın bacağını eliyle çeker.
2) önceden anlatıldığı gibi bilek sargısı uygulanır.
3) Bacağın altından bir kravat sargı geçirilerek ikinci çatala kadar uzatılır.
4) Kilit düğümünün uçları bilek sargısının içine sokulur ve tahtanın altından geçirilerek bağlanır.
5) Ayağın altındaki çekme bantlarının arasından kalınca bir çubuk geçirilerek bu çubuk çekme bantlarına sıkıca bağlanır.
6) Bacak ve tahta arasına gereken yerlere yastık gibi bir şey koyularak tahtanın bacağa baskı yapması Önlenir.
7) Bacak ve tahtanın çevresine çok sayıda kravat sargı bağlanır.
8 ) Topuk yere değmeyecek biçimde desteklenir.
Sedye ve Taşıyıcılar Sedye ile Taşıma: Sedye baş ve ayak ucunda birer, yanlarda birer kişi olmak üzere en rahat 4 kişi ile taşınır. “KALDIR” komutuyla birlikte hepsi aynı anda ayağa kalkmalıdır. Eğer hasta ayağı yönünde taşınacak-sa yandaki taşıyıcılar sedyenin ayak ucuna doğru yönelirler ve ayak ucundaki taşıyıcı yönünü değiştirirken sedyeyi tutarlar. Hasta başı yönünde taşınırken aynı işlemin tersi uygulanır. Yanlardaki taşıyıcılar normal pozisyonlarını almak için yarım dönüş yaparlar ve sedyeyi sedyeye yakın olan elleri ile tutarlar. “YÜRÜ” komutuyla birlikte ön taraftaki taşıyıcı sağ ayağı,diğerleri sol ayaklan ile yürümeye başlarlar. Sedyeyi yere indirmek için aynı işlem tersine uygulanır.Pratik Sedye: Yeterince sağlam iki kalın çubuk ve bir battaniye, kaim kumaş parçası ve bunların yerini tutabilecek şeyler gereklidir. Sedye haline getirince işlem şekilde görüldüğü gibi uygulanmalıdır.

8 kişinin ellerde taşıması
Her iki yanda dörder kişi olmak üzere taşıyıcılar hastanın ayağına daha yakın bir biçimde çömelirler. Eller hastanın altında sırtın ortasına gelecek kadar uzatılır. Hastanın başı altına gelen iki el başı desteklemek için birbirine kenetlenebilir. “KALDIR” komutuyla hasta eller üstünde diz hizasına kadar yükseltilir. Hastanın vücudunun düz bir çizgi oluşturmasına dikkat edilmelidir. “KALK” komutu ile taşıyıcılar hep birükte ayağa kalkarlar. Hastayı yere indirmek için aynı işlem tersine uygulanır.
Yüzükoyun Yatan Hastayı Sedyeye Taşıma:
1] Hasta, yapay solunumda olduğu biçimde elleri çenesinin altında, yüzükoyun yatar.
2} Birinci taşıyıcı hastanın başında çömelir, ellerini dikkatlice hastanın altından sokarak avuç içleriyle koltukaltından tutar.
3) ikinci ve üçüncü taşıyıcılar birer elleriyle kalçakemiğini öteki elleriyle de hastanın dizini tutarlar.
4) İşaretle birlikte hastayı yerden 12-15 cm yükseldiğe kaldırıp sedyeye yerleştirirler.
NOT: Vücudun bütün olarak kaldırılmasına dikkat edilmelidir.
Sandalye ile Taşıma: Yalan çevrede sedye
bulunamadığı zaman hastayı taşımak için şeküde gösterildiği gibi bir sandalyeye oturtmak en uygunudur. Bu biçimde taşıma merdivenden inip çıkmak ya da dar koridorlardan geçmek için de uygundur.
Kol ve BackalardanTaşımak:Şekilde gösterilen bu
taşıma biçimi genellikle hasta bayıldığı ya da önemli bir yarası olmadığı durumlarda uygulanmalıdır.
İki Kişiyle Taşıma: Taşıyıcılar hastanın yanında, kalçalarının hizasında çömelirler ve onu oturma pozisyonuna getirirler. Sonra her ikisi de birer kolunu hastanın koltukaltlarından geçirerek birleştirirler. Öteki kollar da hastanın üst bacağının altında birleşir. İkisi de yerden yavaşça yükselir. Hasta, yapabiliyorsa kollarını taşıyıcıların boynuna dolar.
Sırtta Taşıma: Hasta yaraları açısından bir sakıncası yoksa ve hastanın ağırlığı taşıyıcının ağırlığına eşitse bu rahat bir taşıma biçimidir. Hasta yerde yatıyor ve taşıyıcıya yardımcı olamıyorsa, taşıyıcı sırtı hastanın göğsüne gelecek biçimde yere yatmalıdır. Bu pozisyonda hastanın kolu taşıyıcının omzundan aşırılır ve bileği göğüs hizasında sıkıca tutulur. Öteki elle hastanın kalçası hizasındaki giysisi sıkıca kavranarak hasta taşıyıcının sınma alınır. Taşıyıcı önce iki dizi üzerinde, sonra bir dizi üzerinde ve bütünüyle doğrulur.
SARGI:
Sargının Yerleştirilemesi:
1) Sargının ucunu çapraz olarak başlama noktasına yerleştirin.
2) Sargıyı çapraz ucu dışarda kalacak biçimde bir kez dolayın.
3) Dışarda kalan ucu sargının üzerine kıvırıp, sargının geri kalan bölümünü gereken biçimde dolayın.
Daire Biçiminde Sargı: Daire biçiminde sargı, sargının basit olarak bir önceki katın üzerinden dolanmasıdır. En basit sargı biçimidir. Yalnız boyun, baş, parmak gibi genişliği sabit olan organlarda kullanılır.
Spiral Biçiminde Sargı: Spiral sargı sarılması gereken yerin uzun olduğu durumlarda kullanılır. Sargı her dönüşünde bir önceki sargının yarısı ya da üçte birini örtüyorsa buna kapalı spiral adı verilmektedir. Kapalı spiral sargıda derinin hiç bir şekilde görülmemesi gerekmektedir. Açık spiral sargıda sargı sıraları arasından deri görülebilir. Bir sonraki sargı katının önceki sargının üzerine gelmesi zorunluluğu yoktur. Kapalı spiral sargı genişliği değişen bölgelerde kullanılır. Açık spiral sargı ise sık sık değişmesi ya da kısa bir süre kalması gerektiğinde kullanılır.
Sekiz Biçiminde Sargı: Sekiz biçiminde sargı biri yukarıdan aşağıya biri aşağıdan yukarıya olmak üzere iki spiral sargıdan oluşur. Eklem yerini ya da bir organı sarmakta kullanılır
Tekrarlanan Sargı: Tekrarlanan sargı bir bölgede ileri ve geriye dolandırılarak yapılan sargıdır ve yalnız başına bir pansumanı sabit tutamaz. Bu nedenle bu sargının üzerinde daire biçiminde sargı uygulanması gerekmektedir. Tekrarlanan sargı kafatası, parmak ve kesik bir organın sarılması için kullanılır. İlk kıvrım genellikle sarılan bölümün bir yüzünü ikinci kıvrım ise diğer yüzünü örter. Tekrarlanan sargılar daire biçiminde sargılarla sabit hale getirilir.
Gazlı Bez: Gazlı bezler çeşitli boylarda küçük paketler halinde bütünüyle sterilize edilmiş olarak satılır. Gazlı bezi paketinden çıkarıp yaranın üzerine yerleştirirken büyük özen gösterilmelidir. Dikkat edilmesi gereken şey yaranın üstüne gelecek yanına elin değmemesi ve soluk alınıp verilmeme sidir. Yaranın üstüne yerleştirildikten sonra sargı beziyle sabitleştirene kadar üst tarafından parmakla tutulabilir.
El ya da Ayak için Üçgen Sargı: El yaralı yanı yukarı ve üçgen sargının tabanı bilekten biraz yukarı gelecek biçimde sargının ortasına yerleştirilir. Sargı ve uç noktası bilek hizasına gelecek biçimde yukarı doğru kullanır ve elin üstünde kalan bölümü yanlardan içeri sokulur. Sonra iki kenarı ele paralel olarak içe doğru burulur ve bilek hizasında çaprazlayarak iki uç birbirine bağlanır.
Baş için Üçgen Sargı: Sargının tabanı 5 cm. kalınlığında katlanır. Katlanan bölüm dışarda kalacak ve kenarı kaşlara yaklaşacak biçimde sargı başa yerleştirilir. Üçgenin iki ucu kulakların üzerinden getirip ensenin yukarısında çaprazla-nır ve başın çevresinde yeniden dolayıp iki uç alında birbirine bağlanır. Baş bir elle sabit tutulurken, ötekiyle sargının ucu hafifçe, sargı iyice gerilene kadar, aşağıya doğru çekilir. Bu ucu ters olarak diğer iki ucun çaprazlandığı yerden içeri sokulup gevşememesi için tutturulur.
Göğüs ya da Sırt için Üçgen Sargı: Sargı yaranın olduğu tarafta, ucu omuza gelecek biçimde yerleştirilir. Sargı tabanının tam ortası omuza dik bir çizgi üzerinde olmalıdır. Taban gerektiği kadar bükülür ya da burulur ve yine omuza dik bir çizgi hizasında, yaranın ters tarafında sargının iki ucu düğümlenir. Bu işlemden sonra uçların biri daha uzun kalır. Bu uzun uç omuza doğru uzatılır ve omuzda sargının öteki ucuyla düğümlenir.
Omuz ya da Kalça için Üçgen Sargı: İki üçgen sargı ya da bir üçgen sargı ve uzun bir bez parçası gereklidir (boyunbağı da olabilir). İki üçgen sargı kullanıldığında üçgenlerden biri kravat biçiminde katlanmalıdır. Kravat sargı üçgen sargının ucuyla birlikte birkaç kez buruiur. Üçgen sargı, ucunda kravat sargı olduğu halde, yaralı omuzun üzerine yerleştirilir. Kravat sargı karşı koltuk altından dolaştırılarak bağlanır. Üçgen sargı yaranın üzerini örtecek biçimde kolun üst bölümüne kadar uzatılır ve burada fazla sıkı olmamak koşuluyla bağlanır. Bağlandıktan sonra nabız atışına bakılarak kan dolaşımı kontrol edilir. Yüz ve/veya Başın
Arkası için Üçgen Sargı:
Sargının uç noktasından 10-15 cm içerden bir düğüm atılır. Bu nokta başın tam tepesine ve diğer iki uç arka tarafa sargı yerleştirilir. iki ucu arkada çaprazlanarak tekrar ön tarafa getirilir ve önde, çenenin altında düğümlenir. Eğer yara yoksa gözler ve burun için delik açılır. Aynı işlem başın arkası için de ters olarak uygulanır.
Baş ya da Kulak için Kravat Sargı: Üçgen sargı, istenilen genişlik elde edilene dek ortadan ikiye katlanarak karvat sargı haline getirilir. Kravatın ortası yaranın üzerine gelecek biçimde yerleştirilir. İki uç başın ters yanında çaprazlanır ve tekrar başlangıç noktasına getirilerek düğümlenir.
Göz için Kravat Sargı; Yaralı olmayan gözün hizasından ince bir kez parçası uzatılır. Bunun üzerine yerleştirilen kravat sargı yaralı gözü örtecek biçimde o yandaki kulağın altından geçirilir ve alnın ortasında düğüm atılır, İnce bez parçasından yararlanılarak kravat yaralı olmayan gözün üstünden yukarı kaldırılır ve bez parçası düğümlenir.
Boyun için Kravat Sargı: Kravatın ortası yaranın üzerine gelecek biçimde yerleştirilir. İki uç boynun etrafından dolaştırılıp arkada çaprazlanarak tekrar başlangıç noktasına getirilir ve gevşekçe bağlanır.
Kol ve Bacak için Kravat Sargı: Kravatın bir ucu, yaradan biraz yukarıda çapraz biçimde yerleşti-rüir ve kravatın ortası sarılacak bölgenin sonuna gelecek biçimde sprial sargı uygulanır.
Kulak ya da Yanak için Kravat Sargı: Geniş bir kravat kullanılmaktadır. Kulak ya da yanağın üstündeki komprese sargının ortası yerleştirilir. Sargının bir ucu başın üzerinden diğer ucu çenenin altından dolaştırılır. Yaranın karşı yanında sargı çaprazlanır ve bir uç alından, öteki uç başın arkasından dolaştırılarak kompresin üzerinde düğüm yapılır.
Dirsek ya da Diz için Kravat Sargı: Acı vermediği sürece diz ya da dirsek dik açı olarak sarılır. Sargının genişliği en az 20 cm olmalıdır. Sargının ortası diz ya da dirseğin üzerine gelecek biçimde yerleştirilir, bir ucu yukarı doğru, öteki ucu aşağı doğru sardır ve uçlar tekrar başlangıç noktasına getirilerek düğümlenir.
Avuç İçi için Kravat Sargı (8 biçimi): Dar bir sargı kullanılır. Sargının ortası, başparmak dışarda kalacak biçimde avuç içine yerleştirilir. Sargı yerinde sabit tutulurken, başparmak tarafındaki uç çapraz olarak elin arkasından dolaştırılır. Serçe parmağının yanından işaret parmağı ile başparmak arasındaki boşluğa getirilir, öteki uç da elin arkasından dolaştırılır, başparmağın dış yanından avuç içine gelecek biçimde serçe parmağının yanından elin arkasına getirilir, iki uç bilek hizasında düğümlenir.
Avuç İçi için Sargı: Avuç içine rulo halinde gazlı Jaez yerleştirilip parmaklar sıkıca kapatılır. Sargının ortası yumruk biçimini alan elin üzerine yerleştirilir. Sargının başparmak yanındaki ucu işaret parmağı ve orta parmak açıkta kalacak biçimde elin arkasından Önüne getirilir, öteki uç önden arkaya dolaştırılarak, açıkta kalan iki parmağı örtecek biçimde yeniden öne getirüir. Burada çaprazlanan iki uç bilek hizasında düğümlenir.
Burkulan Ayak Bileği için Geçici Sargı: Ayakkabı çıkarılmaz ancak eğer bağcıklıysa bağlar gevşetilir. Sargının ortası topuğun altından geçirilir. Uçlar ayak bileğinin arkasında çaprazlanarak öne sonra tekrar arkaya getirilir. Uçlar arkada yeniden çaprazlanırken aşağı doğru kaydırılır ve önde sıkıca düğümlenir.
Ters Spiral Sargı: Genişliği değişen organlarda spiral san aynı biçimde ters yönde uygulanarak doğan boşluklar kapatılmalıdır. Sargı organın dar olan yerinde birkaç kez dolandırılır. Daha sonra sarılması gereken yüksekliğe kadar kapalı spiral sargı uygulanır. Herhangi birboşluk doğduğunda boşluk kapanana dek ters yönde kapalı spiral sargı uygulanır ve tekrar geri dönülür.
El ve Bilek için 8 Biçiminde Sargı: Sargı bir-iki kez avuç içinde dolandırılır, sonra çapraz olarak bileğe getirilir ve bilekte de bir-iki kez dolandırılarak yine çapraz olarak avuç içine getirilir. Aynı işlem istenildiği kadar sürdürülebilir.
Ayak Bileği için 8 Biçiminde Sargı: Sargı iki-üç kez ayağın üstünde dolandırılır. Ayağın ön tarafından çapraz olarak bileğe getirilir, bilekte bir-iki kez dolandırıldıktan sonra yeniden çapraz-lanarak ayağa geçirilir. Aynı işlem gerekli olduğu kadar sürdürülebilir.
Boyun ve Koltukaltı için 8 Biçiminde Sargı: Sargı kolda birkaç kez dolandırılır. Sonra koltukaltm-dan çaprazlanarak omuza ve omuzdan da boyuna geçirilir. Boyundan gelen sargı yine çaprazlanarak aynı omuzdan koltukaltma getirilir. İşlem birkaç kez uygulandıktan sonra sargı kolda düğümlenir.
Dört Kuyruk (dört uçlu) Sargı: Biçimi nedeniyle bu adı alan sargı özellikle burun ve çene için kullanılır. Yaklaşık 90 cm uzunluğunda 10-20 cm genişliğinde bir kez parçası kullanılır. Parça iki ucundan ortada gerektiği kadar bir yer kalana dek yırtılır. Yaranın üzerine bir pansuman oyulur ve parçannı ortası bunun üzerine yerleştirilir. Sargının aşağıya sarkan bölümü yukarıdan, yukarıda kalan bölümü aşağıdan düğümlenir. Bu sargı alt çene için de kullanılmakla birlikte çene kırığında kullanılmamalıdır.
Kuşak Sargı: Karın ya da göğüs bölgesindeki büyük yaralar için sargı gerektiğinde kullanılır. 1-1.5 m uzunluğunda ve 30-45 cm genişliğinde bir dörtgen biçiminde bez parçası yeterlidir. Büyük bir banyo havlusu da kullanılabilir. Sargı arkadan öne doğru dolaştırılarak önde iğnelenir.
Çekiş için Kilit Düğüm: Bir kravat sargı hazırlanır. Sargının iki ucu bir araya getirilerek bir ilmek oluşturulur. ilmek çekiş tahtasının ucuna getirilir. Sargının iki ucu bu ilmeğin arkasından geçirilir ve çekilerek sıkıştırılır. İki ucun uzunluğu eşit olmalıdır.Kravat sargının katlanma biçimi
Beşik Düğümü: Kravat sargı birbirine paralel İM çubuğa dik olacak biçimde çubukların üzerine koyulur. Uçlardan biri bacağın altından geçirilerek bacağa dolanır ve karşı kenarda bacağın altından gelen öteki uçla düğümlenir. İlk beşik düğümünün bacağın ağırlığını dengeleyebilmesi için bileğin hemen yukarısına koyulması gerekir.
.